Stolpe

Ngày 1.6.2018 đã kết thúc tốt đẹp tại Cần Thơ- Đồng bằng sông Cửu Long loạt đầu tiên của 5 hội thảo với các đại biểu Nam và nữ và các tổ chức hội, đoàn xã hội như hội phụ nữ Việt Nam, hội thanh niên Việt Nam, hội nông nghiệp Việt Nam, công đoàn địa phương và các cơ quan quản lý nông nghiệp các tổ chức môi trường cũng như các trường đại học

Tại các buổi hội thảo thì các đại biểu tham dự đã nhận được các thông tin thực tế về việc thực thi năng lượng tái tạo và các biện pháp về hiệu quả năng lượng tại nước Đức và tại Việt Nam về phần đó thì các học viên đã tự làm thí nghiệm với các cái gọi là “cầm tay chỉ việc” phương pháp mô hình và qua đó tiếp thu các ví dụ thực tế tại vùng nông thôn Tiếp theo là các học viên phát triển dự án của mình thông qua sự hiểu biết và trên cơ sở công cụ của “xưởng tương lai” Hội thảo tại Cần Thơ được kết nối bổ sung với chuyến tham quan đến vùng An Giang Tại đó các học viên được tìm hiểu các thiết bị năng lượng mặt trời các thiết bị khí sinh học và các loại lò đốt được cải tiến tại vùng nông thôn đồng thời được trao đổi với trực tiếp với người sử dụng công nghệ đó

Sự Ô nhiễm tồn lưu trong nước và trong đất là một sự mạo hiểm môi trường không thể đánh giá thấp được. Viện UFU đang hỗ trợ các nhà quản lý chức năng Việt Nam trong việc nắm bắt sự Ô nhiễm tồn lưu thông qua dự án AnaViet và dự án CapaViet. Trong khuôn khổ của hai dự án này thì trong 2 năm vừa qua các chuyên gia Việt Nam ở phía Bắc đã được đào tạo về việc sử dụng thiết bị lưu động RFA để khảo sát và nắm bắt các kim loại nặng có trong đất. Tại các Hội thảo thực nghiệm đã đúc kết ra được những kinh nghiệm đầu tiên trong việc sử dụng thiết bị lưu động RFA để phân tích tại chỗ sự Ô nhiễm tồn lưu.

Cách thức hoạt động và việc vận hành đúng thiết bị lưu động RFA, cũng như các khả năng, kể cả các giới hạn của nó được tóm tắt trong bản ấn phẩm đó bằng tiếng Anh “Utilization of Portable X-Ray Fluorescence-Spectrometers for the Registration of Contaminated Sites in Vietnam” Tại đó Quí vị có thể tải miễn phí bản ấn phẩm xuống.

Được sự cho phép của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng với sự hỗ trợ từ Quỹ Robert Bosch, Viện Nghiên cứu Khoa học Miền Trung phối hợp với Viện Độc lập các vấn đề Môi trường Đức (UfU, Berlin) sẽ tổ chức khóa học mùa hè lần thứ nhất về chủ đề “Bảo vệ khí hậu, biến đổi khí hậu và những hệ quả ở Miền Trung Việt Nam”. Khóa học sẽ cung cấp các bài giảng đến từ chuyên gia của Việt Nam và quốc tế (Đức, Mỹ, Thái Lan) cùng các yếu tố tương tác khác.Đối tượng tham gia: là cán bộ có độ tuổi không quá 30 tuổi của các Viện, các Trường, các tổ chức và cá nhân quan tâm đến vấn đề biến đổi khí hậu đang sinh sống và làm việc tại các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi.

Thời gian: 03 ngày, từ 29/09/2017 đến 01/10/2017
Địa điểm: Khách sạn Xanh, số 02 Lê Lợi, Thành phố Huế
Chương trình: theo tiếng anh

Kinh phí: Viện Độc lập các vấn đề Môi trường (UfU) sẽ hỗ trợ chi phí đi lại (tàu, xe) và ăn ở cho các học viên không thường trú tại thành phố Huế.

Trong tháng 11.2016 vừa qua đã kết thúc thành công dự án “AnaViet”: Xây dựng và trình diễn các biện pháp dành cho việc Xử lý ô nhiễm tồn lưu. Dự án đã đóng góp một phần nền tảng cho việc cải thiện sự nắm bắt các kim loại nặng mà chủ yếu là sự ô nhiễm bởi chiến tranh và các hoạt động sản xuất công nghiệp tại Việt Nam.

Trọng tâm của dự án là việc chuyển giao hai thiết bị Quang phổ kế RFA di động cho Việt Nam. Với công nghệ này, kim loại nặng có thể được phát hiện trong đất trực tiếp tại thực địa. Như vậy cơ quan chức năng Việt Nam có thể phân tích sự ô nhiễm đất nhanh hơn khả dĩ. Các thiết bị phân tích đã được Quốc vụ khanh Bộ Liên bang về Môi trường- Bảo vệ thiên nhiên-Xây dựng và An toàn lò phản ứng Cộng hòa Liên bang Đức, Ngài Gunter Adler trao tặng chính thức cho Tổng cục Môi trường Việt Nam trong khuôn khổ của buổi Hội thảo Đức-Việt về đề tài ô nhiễm tồn lưu trong tháng 11.2016 tại Hà Nội.

Sau đó đã tổ chức một khóa học trong vòng một tuần dưới sự chỉ đạo của ngài giáo sư tiến sĩ Tim Mansfeld ( Đại học Koeln ) và ngài tiến sĩ Michael Kerth ( Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dr.Kerth&Lampe Geo-Informetic ) đã hướng dẫn cho 25 chuyên gia của Tổng cục Môi trường, các Phòng nghiên cứu và các Doanh nghiệp để làm quen với thiết bị Quang phổ kế RFA. Khóa học đã truyền tải các kiến thức cơ bản của sự phân tích lưu động thông qua các yếu tố thực tế về việc thực nghiệm tại thực địa các loại đất dọc sông Hồng tại Hà Nội và tại một làng nghề, cũng như cùng nhau xử lý các mẫu đất tại phòng thí nghiệm.

Một tầm nhìn đến cơ hội trong tương lai và các thách thức cho việc thúc đẩy quản lý sự ô nhiễm tồn lưu tại Việt Nam và tầm nhìn tổng quan về tiềm năng chuyển giao công nghệ môi trường trong lĩnh vực này có trong bộ tài liệu “ Xây dựng năng lực, Phân tích môi trường và Quan trắc ô nhiễm đất tại Việt Nam: Cơ hội cho việc chuyển giao bí quyết và công nghệ” mà nó được xây dựng trong khuôn khổ của dự án này.

Tại buổi Hội thảo khoa học của dự án IKI- Cây năng lượng tại Việt Nam, ông Nguyễn Mạnh Điệp, trưởng phòng Môi trường thuộc tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam ( Vinacomin ) đã đúc rút ra một kết luận tích cực. Theo quan điểm của ông Điệp, buổi Hội thảo khoa học nửa ngày này rất có giá trị, bởi vì, tại buổi Hội thảo khoa học này các kết quả của năm đầu tiên thực thi dự án IKI-Cây năng lượng đã được trình bày rất chi tiết và tất cả các nội dung đã được bàn thảo và cần phải làm tốt hơn nữa. Ông Điệp đã phát biểu: “ Các kết luận cho năm mới 2017 có thể được đúc rút ra. Và như vậy là một buổi Hội thảo khoa học có kết quả tốt “.

Các đối tác dự án, do viện UFU điều phối , trong năm 2016 đã trồng và thử nghiệm tại 3 địa điểm nhiều loại giống cây bản địa. Trong đó có cây Cao lương ngọt, cây Keo, cây Hoa hướng dương, cây Sả, cây Jatropha và cỏ VA06.

Trước khi trồng cây thì các diện tích đất đã được nghiên cứu về mặt khoa học, trong đó là sự tra cứu tư liệu công phu về các loại cây mà nó phù hợp nhất với các các điều kiện của địa điểm tại các diện tích đất đã được khai thác mỏ đang bị bỏ hoang ( như: khí hậu tiểu vùng đó, cơ cấu đất, v.v.). Ngoài ra còn tổ chức các buổi Hội thảo với người dân sống tại các vùng xung quanh, cũng như có sự thảo luận với đại diện chính quyền địa phương đó.

Cần tiến hành công tác vận động cho một dự án sáng tạo mới. Cần có sự cố gắng cao hơn nữa trong lĩnh vực hoàn nguyên các diện tích đất bị bỏ hoang sau khai thác mỏ, cũng như việc bảo vệ khí hậu. Và cuối cùng là khả năng về sử dụng cho mục đích kinh tế.

Ngày 15.11.2017 đã có 30 chuyên gia, mà chủ yếu đến từ Việt Nam, tới Hà Nội để cùng trao đổi và đánh giá về các kết quả của việc trồng Cây năng lượng trong dự án IKI. Tất cả các kết quả đã được trình bày công khai. Các tham luận mang tính xây dựng sau đó đã phản ánh tính chất thực nghiệm của dự án. Các ý kiến và quan điểm giá trị đã được trao đổi cho việc trồng cây năng lượng trong năm 2017. Cho tương lai đã có những chỉ dẫn quan trọng để việc trồng cây năng lượng đạt được sản lượng cao hơn nữa. Ở góc độ của việc sử dụng sản phẩm cây thì Hội thảo cũng cho thấy một phần các cách thức đó tại Việt Nam ngày nay đã khả dĩ. Sự trao đổi với các chuyên gia tại Việt Nam và cả với các cơ quan chức năng ra quyết định tại Việt Nam sẽ được tiếp tục trong khuôn khổ của dự án IKI.

Trong tháng 5.2017 sẽ tổ chức một cuộc trao đổi “Bàn tròn” với đại diện các bộ của Việt Nam đã được đưa vào chương trình.

Vấn đề Cây năng lượng tại Việt Nam cần có nhiều cố gắng tiếp theo để gắn chặt nó là Công nghệ xanh của xã hội .

Kể từ tháng 1 năm 2016 bà Hoàng Bình Minh chuyên viên khoa học thuộc viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam tại Huế đã hoàn thành một chương trình thực tập học bổng tại UFU (được tài trợ bởi Quĩ học bổng Humbold tại Bonn) với đề tài Bảo vệ Đất và Khí hậu trong ngữ cảnh của sự ô nhiễm Dioxin. Đề tài học bổng này được kết nối với dự án IKI của UFU về Cây năng lượng. Như vậy sau khi bà Hoàng Bình Minh về Việt Nam trong năm 2017 thì bà Hoàng Bình Minh vẫn sẽ tiếp tục cộng tác với viện UFU. Mặc dù học bổng năm 2016 về Bảo vệ khí hậu đã đưa 20 học viên của 17 quốc gia ( trong đó có Trung quốc, Nigeria, Gambia, Gahna, Nam Phi, Peru, Nigaragua, Mexiko và Việt Nam ) đến với nhau; thế nhưng học bổng của bà Hoàng Bình Minh đã được kéo dài đến tháng 5.2017.

Ngày 11.1.2017 đã có buổi chia tay chính thức với các học viên. Bà Hoàng Bình Minh đang nghiên cứu tại UFU đề tài ” Sự ô nhiễm Dioxin trên các địa điểm bị ô nhiêm Dioxin tại Việt Nam. Bà Hoàng Bình Minh khai thác các công trình nghiên cứu cứu khoa học và các bài viết khoa học. Bà Hoàng Bình Minh liên hệ với các chuyên gia quốc tế và đang chuẩn bị một bản đánh giá tương xứng và sẽ công bố trong mùa xuân 2017 này.

Phần lớn các vấn đề môi trường của Việt Nam xảy ra do ô nhiễm nước và đất do những thất bại trong xử lý các chất độc hại về môi trường hoặc xả thải bất hợp lý của các ngành công nghiệp. Một nguồn ô nhiễm quan trọng khác là do khai thác mỏ thường được diễn ra trên mặt đất gây ra ô nhiễm nhiều diện tích bởi lắng đọng các kim loại nặng từ các cặn mỏ, ví dụ như sắt, chì và asen.

Việt Nam đang tồn tại nguy cơ cao về thiếu hụt diện tích sử dụng đất do việc sử dụng lại các diện tích đất công nghiệp, chuyển đổi và thương mại các diện tích này thường không phổ biến. Các nhà đầu tư do dự khi họ có được các diện tích đất có thể đã từng bị ô nhiễm trước đây bởi vì thông tin về khu đất thường thiếu hụt. Trong những tình huống không rõ ràng này, khả năng gặp rủi ro ở một địa điểm cần phục hồi môi trường thường rất cao.

Hiện nay, công nghệ đo đạc và phân tích hiện trường các diện tích đất ô nhiễm kim loại nặng tạo ra khả năng kiểm tra tương đối nhanh và tiết kiệm chi phí. Các công nghệ kiểm tra tại chỗ các địa điểm ô nhiễm đem lại một sự tham khảo mới mẻ và lý thú đối với các phòng thí nghiệm trên toàn quốc.

Để loại trừ các trở ngại trong quản lý các địa điểm ô nhiễm ở Việt nam, dự án có mục tiêu giới thiệu các công nghệ đo đạc di dộng để phân tích các kim loại nặng tại hiện trường.

Tham khảo trang tiếng Anh để biết thêm thông tin.

Được tài trợ bởi: Bộ Môi trường, Bảo tồn Thiên nhiên, Xây dựng và An toàn hạt nhân (BMUB, Đức)

Đối tác dự án: MSP Bochum và TS. Kerth + Lampe Geo-Infometric GmbH.

Với sự có mặt của một đoàn đại biểu Nghị sỹ quốc hội nước Cộng hòa Liên bang Đức ( ngài Klaus Mindrup , Đảng SPD, cũng như ngài Karsten Moering, đảng CDU )- cả hai nghị sỹ đó đều là thành viên của Ủy ban Môi trường của Quốc hội nước Cộng hòa Liên bang Đức ( CHLBĐ ) . Ngoài ra, đoàn còn có ông TS Wendenburg,Tổng cục trưởng Tổng cục Bảo vệ Tài nguyên và Nước và ông Andreas Bieber, Vụ trưởng vụ Bảo vệ Đất thuộc bộ Môi trường –Bảo vệ thiên nhiên-Xây dựng và An toàn lò phản ứng ( BMUB ). Về phía Việt Nam có TS Hoàng Dương Tùng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Việt Nam và 50 chuyên gia Việt Nam tham dự vào sự kiện mở đầu dự án Bảo vệ khí hậu của viện UFU , cũng như của các đối tác Đức khác ( Đại học Bochum cũng như Công ty tư vấn MSP ) tại Hà Nội vào ngày 19.11.2015.

Như bà GSTS Đặng Thị Cẩm Hà, một chuyên gia tầm cỡ của viện Công nghệ sinh học thuộc viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đã nhấn mạnh rằng: Việt Nam rất cần dự án Cây năng lượng này để có thể đưa ra được các giải pháp tích hợp cho các thách thức phức hợp trong sự nghiệp Bảo vệ khí hậu. Bà GSTS Cẩm Hà chúc mừng viện UFU về phương án của dự án kể trên và chúc dự án đạt nhiều thành tịu.

Ông Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, TS Hoàng Dương Tùng, trong lời khai mạc Hội thảo đã đề cập đến “ Sách lược tăng trưởng xanh của Việ Nam “ và đã đề cao tầm quan trọng của dự án đối với việc thực thi sự thỏa thuận giữa bộ Môi trường – Bảo vệ thiên nhiên- Xây dựng và An toàn lò phản ứng nước CHLB Đức và bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam trong tháng 9. 2015.

Ngài Nghị sỹ Quốc hội CHLB Đức, Klaus Mindrup ( Đảng SPD ), trong lời phát biểu của mình, đã đi sâu vào các thách thức của sự biến đổi khí hậu tại Việt Nam. Ngài Nghị sỹ nhấn mạnh là CHLB Đức vẫn giữ nguyên sự ủng hộ đối với Việt Nam và trong những năm tới sẽ tăng cường sự hỗ trợ cho Việt Nam trong khuôn khổ của Sáng kiến quốc tế về Khí hậu ( IKI ). Ngài TS. Wendenburg thuộc bộ Môi trường-Bảo vệ Thiên nhiên- Xây dựng và An toàn lò phản ứng nêu bật tính chất chói sáng của dự án mới này và đồng thời điểm lại là từ năm 2008, trong khuôn khổ của chương trình IKI, Việt Nam đã có thể nhìn vào 49 dự án đã được thực thi tại Việt Nam.

Một sự trùng hợp khá đặc biệt của Hội thảo triển khai dự án “ Cây năng lượng “ này là: bên cạnh việc đưa ra các thông tin về các mục tiêu và các hoạt động của dự án thì VEA và UFU- không phụ thuộc vào nhau- đã cùng đưa ra ý tưởng về một Bản đồ địa chính cho sự khai thác mỏ cấp quốc gia đối với các diện tích đất còn bị bỏ hoang.

Ngay từ năm vừa qua, Trung tâm Thông tin Môi trường và Dữ liệu ( CEID- là một đơn vị trực thuộc VEA ) đã tự thiết kế các cấu trúc của một bộ bản đồ địa chính như vậy và nó đã được thử nghiệm trên một diện tích đất khai thác nhôm/bôxit. Ông TS Nguyễn Quốc Khánh, Giám đốc CEID, đã thu thập các dữ liệu để phát triển một mô hình hoàn nguyên và để cải tạo diện tích đất khai khoáng mỏ. Chính phủ Việt Nam đã trao cho cơ quan chức năng trách nhiệm xem xét các khiếu nại của nhân dân địa phương về đất đai do vậy cần có các dữ liệu chính xác về các địa điểm đó , trên cơ sở của hệ thống GIS. Xuất phát từ nhu cầu đó mà công ty MSP và viện UFU đã tích hợp ý tưởng về một bản đồ địa chính của dự án để cung cấp cho VEA một công cụ hỗ trợ bổ sung cho việc tiếp cận với các diện tích đất đã khai khoáng mà nó đang còn bị bỏ hoang. Như vậy thì- sau khi thẩm định và thích ứng các dữ liệu cấu trúc- thì sẽ có thể quản lý 49 địa điểm kế tiếp trong bộ bản đồ khai khoáng mỏ. Trong tương lai, bộ bản đồ địa chính đó, bên cạnh việc phục vụ các cơ quan chức năng về môi trường, thì nó còn phục vụ cho các cơ quan chức năng về xây dựng và địa chính.

Và, như TS Michael Zschiesche, viện trưởng viện UFU, trong lời phát biểu của mình,đã nêu lên là:Nhân dân của các xã lân cận cũng sẽ được thông báo một cách tốt hơn về sự cải tạo các khu vực khai khoáng mỏ. Qua đó thì sự làm sáng tỏ các hiểu lầm và các điều tiếng đang lan truyền sẽ được tốt hơn.

Tất nhiên điều đó chưa phải là sự bảo vệ môi trường hữu hiệu. Song, nó là một điều kiện. Dự án đặt sự truyền thông minh bạch và đầy đủ với các chuyên gia Việt Nam là một trong những trọng điểm. Do vậy: tối thiểu trong vòng nửa năm sẽ tổ chức một buổi tọa đàm vơi các chuyên gia Việt Nam tại Việt Nam và nguyên lý cơ bản của nó là: Good Governance, và qua đó sẽ thu hút được chuyên gia của các ngành chuyên môn khác nhau tham gia vào dự án này.